Επιχείρηση Odeuropa: Πως βρετανοί επιστήμονες θα αναδημιουργήσουν το άρωμα που λάτρευε… ο Ναπολέων
Οι μυρωδιές της Γηραιάς Ηπείρου ξαναζωντανεύουν με τη βοήθεια ιστορικών και της τεχνητής νοημοσύνης. Οι μυρωδιές είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις αναμνήσεις.
Ενα άρωμα, η μυρωδιά ενός φυτού, ακόμη και ενός φαγητού, μπορούν να ξυπνήσουν μνήμες και παλιές ιστορίες. Στις μεγάλες αρωματοποιίες από τα παλιά χρόνια, εκείνοι που είχαν ευαισθησία στις μυρωδιές πληρώνονταν αδρά για να διακρίνουν τις λεπτές διαφορές ανάμεσά τους και να βοηθούν στην παρασκευή των πανάκριβων αρωμάτων – που τότε είχαν ως αποκλειστική πελατεία την αριστοκρατία.
Τώρα, οι ιστορικοί και οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να υλοποιήσουν ένα ακριβό σχέδιο (2,8 εκατομμυρίων), με τίτλο «Odeuropa», που έχει στόχο την αναδημιουργία παλαιών αρωμάτων που έγιναν διάσημα και από τον 16ο έως τον 20ό αιώνα.
Οπως τονίζει η «Γκάρντιαν», από τον 16ο αιώνα μπορεί να βρει κανείς σε παλαιά βιβλία αναφορές για ακριβά αρώματα που χρησιμοποιούνταν και στην Εκκλησία ή κρύβονταν σε ακριβά μπουντουάρ. Ο δρ Ουίλιαμ Τάλετ, του Πανεπιστημίου Anglia Ruskin του Κέιμπριτζ, είναι μέλος της «ομάδας Odeuropa» και συγγραφέας του βιβλίου «Οι οσμές του 18ου αιώνα στην Αγγλία».
Ο ίδιος εξηγεί πως το σχέδιο που ξεκινά τον Ιανουάριο, θα αναπτύξει με τεχνητό τρόπο μέσω της (ψηφιακής) «ανάγνωσης» ιστορικών κειμένων που περιγράφουν αναλυτικά, τις οσμές της παλαιάς εποχής. Λέγεται ότι ο Ναπολέων λάτρευε αρώματα της βιολέτας και του τριαντάφυλλου που καλλιεργούνταν στην πόλη Γκρας της Νότιας Γαλλίας.
Ετσι, ο μεγάλος οίκος αρωμάτων Galimard δημιούργησε το άρωμα «Napoléon 1815» προς τιμήν του αυτοκράτορα.
Η προέλευση των αρωμάτων και οι μίξεις διαφόρων συστατικών και υλικών θα περιλαμβάνονται στις πληροφορίες της νέας «Εγκυκλοπαίδειας Ευρωπαϊκών Οσμών» και θα συνοδεύονται από λεπτομέρειες του τόπου και του χρόνου διάδοσής τους.
Οπως εξηγεί ο καθηγητής Τάλετ, θα υπάρχουν και λεπτομερείς αναφορές για τις «διάσημες μύτες» που εντρύφησαν στην ανεύρεση των αρωμάτων και στη μίξη τους.
Θα υπάρχουν επίσης πληροφορίες για τα διάφορα βότανα που χρησιμοποιήθηκαν σε παλαιότερες περιόδους της Ιστορίας από γιατρούς και θεραπευτές – όπως ήταν το δεντρολίβανο, πολύ διαδεδομένο την εποχή που η Ευρώπη αποδεκατιζόταν από την πανώλη. Επίσης, διάφορα αρώματα και άλατα χρησιμοποιούνταν τον 18ο και τον 19ο αιώνα για τις ζαλάδες και λιποθυμίες.
Το ιστορικό αυτό «αλμανάκ» των αρωμάτων και των οσμών στο πέρασμα των αιώνων, θα παρέχει πολύ σημαντικές πληροφορίες σε ιστορικούς, χημικούς, παρασκευαστές φαρμάκων και, φυσικά, αρωματοποιούς.
Θα καταδεικνύει πώς άλλαξαν οι μυρωδιές των αρωμάτων και οι οσμές που άφηνε ο καπνός του ταμπάκου στη διάρκεια των ετών, αναλόγως της μόδας και των συνηθειών που επικρατούσαν στις χώρες της Ευρώπης. «Τον 16ο αιώνα ήταν πολύ διαδομένες οι εξωτικές μυρωδιές στην Ευρώπη. Οσο προχωρούσαν οι δεκαετίες και η Ευρώπη καλωσόριζε τον 18ο αιώνα, ο κόσμος άρχισε να αναζητεί πιο λεπτές οσμές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαμαρτυρίες στα θέατρα για τον καπνό», τονίζει ο δρ Τάλετ.
Η ομάδα αυτή των Βρετανών επιστημόνων και ιστορικών δεν είναι η μόνη στη Ευρώπη που ασχολείται με τα παλαιά αρώματα. Το Μουσείο «Βίκινγκ Γιόρβικ», στο Γιορκ, είναι γνωστό για την αναβίωση παλαιών οσμών του 10ου αιώνα, ενώ ο επισκέπτης παρακολουθεί τη ζωή των Βίκινγκς (με τη βοήθεια μανεκέν και διοραμάτων).
