Στα κάγκελα ιδιοκτήτες ξενοδοχείων με airbnb

Αν υιοθετηθούν οι προτάσεις τους, airbnb θα φτιάχνουν μόνο εταιρείες που θα νοικιάζουν ή θα αγοράζουν ολόκληρα κτήρια, για να μην έχουν μπελάδες με συνιδιοκτήτες και να έχουν μεγάλους τζίρους

Μόλις ολοκληρώθηκε μια -επιτέλους- καλή σεζόν για τον ελληνικό τουρισμό, μετά την παγκόσμια περιπέτεια της πανδημίας, οι Έλληνες ξενοδόχοι αποφάσισαν να διεκδικήσουν όλη την αυξημένη πίτα της αγοράς (ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της). Έτσι αποφάσισαν να λύσουν τους λογαριασμούς τους με το airbnb, στέλνοντας επιστολή στην κυβέρνηση και πιέζοντας να υιοθετηθούν οι προτάσεις τους. Σε αυτήν, καταπιάνονται με όλα τα άλυτα θέματα της βραχυχρόνιας μίσθωσης που θεωρούν ότι τους αφορούν, μην μπορώντας να κρύψουν όμως τη συμφεροντολογική τους θεώρηση. Ο Πρόεδρος του ΣΕΤΕ δηλώνει σε όλους τους τόνους «αναγνωρίζουμε το προϊόν, δεν είμαστε κατά του airbnb». Παραλείπει όμως να προσθέσει κάτι του στυλ «θα κάνουμε όμως το παν να το εξαλείψουμε, σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό». Σε ένα έχουν δίκιο οι ξενοδόχοι: Οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν δώσει την ευκαιρία σε μεγάλες εταιρείες, να εκμεταλλεύονται ολόκληρα κτήρια-άτυπα ξενοδοχεία με τις απαλλαγές του airbnb, χωρίς επομένως να έχουν την ίδια φορολογική μεταχείριση και τις ίδιες υποχρεώσεις με αυτούς. Αυτό το τοπίο του αθέμιτου ανταγωνισμού πρέπει πράγματι να ρυθμιστεί. Υπάρχουν όμως και πολλές εταιρείες που εξυπηρετούν μικρο-ιδιοκτήτες με αδυναμία διαχείρισης. Πώς θα ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι; Το airbnb βάλλεται από παντού για λάθος συνήθως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι αποτελεί «ξενοδοχειακή μπίζνα» και συνεπώς δεν έχει θέση στα συγκροτήματα κατοικιών. Η θεώρηση αυτή όμως είναι εσφαλμένη, διότι ακριβώς αυτό είναι η διαμοιρασμένη οικονομία (shared economy): Να μπορεί ο μικροιδιοκτήτης ακινήτου να σε φιλοξενήσει, ακόμα και στο άδειο δωμάτιο του σπιτιού του, ώστε να έχει ένα επιπλέον εισόδημα.

Η σχέση άλλωστε ονομάζεται μίσθωση και είναι εξαιρετικά δύσκολο νομικά να διαχωριστεί η βραχυπρόθεσμη από την μακροπρόθεσμη. Ποιο είναι το όριο, οι 6 μέρες ή οι 6 μήνες; Ο δεύτερος είναι ότι το airbnb έχει αλλοιώσει την σύνθεση του πληθυσμού στα κέντρα των μεγάλων πόλεων σε όλον τον κόσμο. Πράγματι, σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο και πάρθηκαν μέτρα (με την Κομισιόν πάντως να προειδοποιεί από το 2016 για τις αλόγιστες απαγορεύσεις). Στην Αθήνα, μόνο το Κουκάκι και το Ιστορικό κέντρο έχουν επηρεαστεί σε κάποιο βαθμό.

Συνολικά στην Ελλάδα, άντε και μερικά ούτως ή άλλως υπερβολικού τουρισμού νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος και πόλεις όπως τα Χανιά. Στην περίπτωση του κέντρου της Αθήνας πάντως, όπου η εξαθλίωση και η ανικανότητα του Δήμου κυριαρχούν, η εξάπλωση των μονάδων φιλοξενίας, μόνο αναβάθμιση έχει φέρει, καθώς ανακαινίζονται και παραδίδονται περιποιημένα τα εγκαταλειμμένα κτήρια της πόλης (ακόμα και τα νεοκλασικά), έχει δημιουργηθεί μια εξαιρετικά ζωντανή αγορά και τα δεκάδες μαγαζιά που ξεφυτρώνουν, την κάνουν έναν ελκυστικό city break προορισμό. Μόνο το airbnb πολεμάει την υποβάθμιση τα τελευταία χρόνια. Το κέντρο της Αθήνας λοιπόν δεν διώχνει τους κατοίκους του λόγω airbnb, αλλά λόγω αβελτηρίας της Πολιτείας να ρυθμίσει τα θέματα των σκουπιδιών, της πρόνοιας για τους αναξιοπαθούντες κάθε είδους (μετανάστες, αστέγους, ναρκομανείς), της ανυπαρξίας αξιοπρεπών σχολικών μονάδων, της αστυνόμευσης, της κοινής ησυχίας, του δακτυλίου κλπ. Είμαστε η μόνη ίσως πρωτεύουσα που προβλέπει είσοδο και έξοδο των κατοίκων από τον δακτύλιο, μόνον στο ωράριο των δημοσίων υπαλλήλων (7.00-8.00πμ και 15.00-17.00). Οι υπόλοιποι μπορούν να κάτσουν σπίτι τους… Ο τρίτος λόγος για τον οποίον δαιμονοποιείται το airbnb είναι η αύξηση των ενοικίων. Η θεώρηση αυτή είναι κατά μεγάλο μέρος λανθασμένη, καθώς υπάρχουν πολύ σημαντικότεροι παράγοντες, όπως η πρόσκληση της χώρας μας σε (χιλιάδες) διεθνείς επενδυτές με το πρόγραμμα Golden Visa, η πλήρης ανυπαρξία νεόδμητων κατοικιών για πάνω από 10 χρόνια, λόγω κρίσης (τώρα ξαναπαίρνει μπρος ο κατασκευαστικός κλάδος) και η πληθωριστική ορμή, που θέλει να βγάλει τα σπασμένα μετά από τόσα χρόνια ύφεσης και πανδημίας. To hosting του airbnb είναι κάτι που θέλει κόπο και τρόπο – και παρότι προσφέρει υψηλές απολαβές, χρειάζεται και θυσίες, αφοσίωση και χρόνο. Αν η μακροχρόνια ενοικίαση στην Ελλάδα ήταν προστατευμένη από την ασυνέπεια, την υπερφορολόγηση (ανεξαρτήτως εξόδων και απωλειών εισοδήματος) και τα φέσια, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες θα την προτιμούσαν, χωρίς μπελάδες στο κεφάλι τους. Ίσως η Πολιτεία πρέπει επιτέλους να εστιάσει νομοθετικά και σε αυτόν τον τομέα. Διότι δεν μπορεί τα μόλις 12 χιλιάδες airbnb στην Αττική το 2019 (που αυξάνονται κατά μέσο όρο κατά μόλις 15% τον χρόνο, όπως παραδέχονται οι ξενοδόχοι), να προκάλεσαν τέτοια έλλειψη σπιτιών και αύξηση ενοικίων. Κι αν δεχθούμε οτι αυτό συμβαίνει στις προαναφερθείσες υπερτουριστικές περιοχές, σίγουρα δεν μπορεί να δικαιολογήσει την αλματώδη άνοδο π.χ. στην Αγία Παρασκευή ή σε άλλες γει