Τα μυαλά που κουβαλάς: Μια ταινία που προσθέτει αξία
Την Κυριακή πήγαμε στην avant premiere της νέας ταινίας της Disney/Pixar Τα μυαλά που κουβαλάς. Είχα μεγάλες προσδοκίες για αυτή την ταινία, από τη μία γιατί οι δημιουργοί είναι οι ίδιοι που ήταν και στο Ψηλά στον Ουρανό (η top αγαπημένη μου παιδική ταινία) και από την άλλη γιατί είχα διαβάσει πολύ θετικές κριτικές, μια και στην Αμερική είχε αρχίσει να προβάλλεται από την αρχή του καλοκαιριού.
Έχω δει εκατοντάδες παιδικές ταινίες και κρυφή μου επιθυμία κάθε φορά, είναι να αισθανθώ ότι κερδίζω κι εγώ, ως γονιός, κάτι από την ταινία. Δε θέλω απλά να συνοδεύω τα παιδιά και να ανυπομονώ να τελειώσει. Στη συγκεκριμένη ταινία το κοντέρ έσπασε. Υποψιάζομαι ότι μπορεί και να κέρδισα πολύ περισσότερα απ’ όσα τα παιδιά μου.
Πρόκειται για μια ταινία που προσθέτει αξία, μια ταινία που προσθέτει ένα πετραδάκι στο να αλλάξει η καθημερινή μας ζωή προς το καλύτερο.
Η Χαρά και οι αναμνήσεις της ημέρας
Κατ’ αρχήν δυο λόγια για την υπόθεση:
Η Riley είναι ένα 11χρονο κορίτσι που μετακομίζει με τους γονείς της στο Σαν Φρανσίσκο, όπου εδρεύει η νέα startup του πατέρα της. Όπως όλοι μας, έτσι και η Riley κατευθύνεται από τα συναισθήματά της – τη Χαρά, τον Φόβο, τον Θυμό, την Αηδία και τη Θλίψη. Τα συναισθήματα που ζουν στο Κέντρο Ελέγχου μέσα στο μυαλό της, αναστατώνονται καθώς αγωνίζονται να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Η Χαρά, το κυρίαρχο και σημαντικότερο συναίσθημα της Riley, προσπαθεί να διατηρήσει το ηθικό υψηλό, αλλά τα υπόλοιπα συναισθήματα συγκρούονται μεταξύ τους για το πώς να διαχειριστούν μια διαφορετική πόλη, ένα νέο σπίτι κι ένα καινούριο σχολείο.
Τα ανθρωπάκια που ζουν στο κεφάλι μας
Το πώς δουλεύει το μυαλό είναι ένα θέμα που με συναρπάζει. Έχω ασχοληθεί τόσο στις σπουδές μου όσο κι από μόνη μου, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσω τη συμπεριφορά μου και τη συμπεριφορά των ανθρώπων γύρω μου. Παρ’ όλα αυτά ήταν σπουδαίο να βλέπω τις θεωρίες να παίρνουν σάρκα και οστά.
Μπορεί να πρόκειται απλά για τη φαντασία των δημιουργών της ταινίας – γιατί στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ανθρωπάκια μέσα στο κεφάλι σου – αλλά μόνο και μόνο το γεγονός ότι μπορείς να δεις τις σκέψεις, τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα προσωποποιημένα, σε βοηθάει να καταλάβεις περισσότερα για τον εαυτό σου απ’ όσα τα επιστημονικά βιβλία. Τουλάχιστον αυτό συνέβη στη δική μου περίπτωση.
Λύπη, είσαι φίλη μου!
Στην ταινία ακόμα και τα αρνητικά συναισθήματα είναι αξιαγάπητα και νοιάζονται για την ευτυχία της Riley. Ξεχώρισα όμως τη λύπη που, όπως όλοι μας έτσι κι εγώ, προσπαθώ να αποφύγω. Στην ταινία η Λύπη ήταν ένα μπλε 
στρουμπουλό ανθρωπάκι με κατσουφιασμένο πρόσωπο και θλιμμένο βλέμμα που ξέμενε από ενέργεια, ξάπλωνε στο πάτωμα και αρνιόταν να κουνηθεί. Καμιά φορά έτσι αισθανόμαστε κι εμείς, όταν αναλαμβάνει τον έλεγχο η λύπη μέσα στο κεφάλι μας. Αλλά αυτή είναι η δουλειά της, το λέει η περιγραφή θέσης εργασίας! Δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά!
Μια από τις κορυφαίες στιγμές της ταινίες όμως ήταν όταν μάθαμε ότι μια από τις πιο χαρούμενες παιδικές αναμνήσεις της Riley όφειλε την ύπαρξή της στη λύπη. Με αυτά και με αυτά, εκείνο που κατάφερε η ταινία ήταν να με κάνει να αγαπήσω τη λύπη. Την ανθρωποποιημένη μπλε λύπη της Riley αλλά και τη δική μου λύπη. Η λύπη δεν μπορεί και δεν πρέπει να φύγει από τη ζωή μας. Έχει κι αυτή τη χρησιμότητά της. Μου έκανε επίσης εντύπωση ότι συζητώντας την ταινία με τις κόρες μου μου ανέφεραν και οι δύο το συγκεκριμένο ως το top αγαπημένο τους σημείο της ταινία. Ότι η λύπη είναι χρήσιμη και σημαντική.
Οι χαζομάρες των παιδιών μας
Μέσα στο μυαλό της Riley υπάρχουν κάποια νησιά προσωπικότητας – κομμάτια του εαυτού της – που προέρχονται από τις πιο σημαντικές στιγμές στη ζωή της. Ένα από αυτά είναι το νησί της Χαζομάρας, με την έννοια των χαζών/αστείων πραγμάτων που κάνουν τα παιδιά. (Στα Αγγλικά το νησί λέγεται Goofy island). Η ταινία μου υπενθύμισε ότι το νησί της Χαζομάρας των παιδιών μας, δε θα υπάρχει για πάντα. Καθώς μεγαλώνουν σοβαρεύονται και το νησί γκρεμίζεται.
Αυτή η σκέψη άλλαξε τελείως τη συμπεριφορά μου απέναντι στα κορίτσια το ίδιο βράδυ της ταινίας. Όταν φτάσαμε σπίτι τις είχε πιάσει παροξυσμός και έκαναν χαζομάρες. Παρ’ όλο που ήταν αργά και έπρεπε να ετοιμαστούν για ύπνο και επομένως να σταματήσουν τις χαζομάρες, δεν εκνευρίστηκα, ούτε τους έκανα παρατήρηση. Απλά γέλαγα σαν… χαζή. Τα νησιά της χαζομάρας είναι αυτά που κάνουν τα παιδιά να είναι παιδιά!
Τα νησιά της προσωπικότητας
Νέα γλώσσα επικοινωνίας
Η ταινία μάς πρόσφερε μια νέα γλώσσα επικοινωνίας, έναν πιο χαλαρό αλλά παράλληλα ουσιαστικό τρόπο να μιλήσουμε για τα συναισθήματά μας. Για παράδειγμα, την ώρα που φεύγαμε από τον κινηματογράφο, έπαιζε στο ραδιόφωνο ένα τραγούδι που δεν άρεσε καθόλου στα κορίτσια και η Εβίτα είπε: «Η αηδία παίρνει το κοντρόλ». Είναι λοιπόν ανακουφιστικό να ξέρω ότι την επόμενη φορά θα δω τις κόρες μου να είναι φοβισμένες ή λυπημένες θα μπορέσω να τους πω «έλα δεν είναι τίποτα, απλά έχει πάρει το κοντρόλ ο φόβος ή η λύπη. Θα περάσει». Ή σε άλλη περίπτωση να τους εξηγήσω τι συμβαίνει σε μένα με αυτόν ακριβώς τον τρόπο.
Η Εβελίνα την άλλη μέρα μου είπε κάτι που με εντυπωσίασε. Μου είπε ότι ένα από τα αρνητικά συναισθήματα που θα έπρεπε ίσως να υπάρχουν στην ταινία και δεν υπήρχε ήταν η ζήλια. Και πράγματι, μακάρι να υπήρχε η ζήλια, γιατί είναι ένα θέμα που έχουμε αρχίσει να συζητάμε στην ηλικία που βρίσκονται πλέον οι κόρες μου. Διάβασα ότι οι σεναριογράφοι συνεργάστηκαν με επιστήμονες, νευρολόγους, ψυχολόγους και συνέλεξαν από όλους διαφορετικές απόψεις για το πόσα συναισθήματα έχουμε, από 4 μέχρι 27. Τελικά κατέληξαν στα πέντε της ταινίας που υπήρχαν σε όλες τις λίστες. Προβλέπω πάντως ότι θα βγει σύντομα το «Τα μυαλά που κουβαλάς Νο 2» και η ζήλια θα είναι η νεοφερμένη στο κεφάλι της Riley που θα μπαίνει τότε στην εφηβεία. Μαζί με τον θυμό θα αναστατώσουν το σύμπαν! Έτοιμο το έχω το σενάριο, ας με καλέσει κάποιος από την Pixar τέλος πάντων!
Και το Όσκαρ πηγαίνει σε… εμένα!
Δεν ξέρω αν η ταινία θα είναι υποψήφια για Όσκαρ – θέλω να ελπίζω πώς ναι – αλλά εγώ προσωπικά ένιωσα σαν να το κέρδισα… εγώ. Η ταινία ήταν για μένα ένα φιλικό χτύπημα στον ώμο. Ένιωσα ότι κάποιος με επιβράβευε για το ρόλο που έχω αναθέσει η ίδια στον εαυτό μου να είμαι «δημιουργός αναμνήσεων». Όσοι διαβάζετε συστηματικά το blog, θα έχετε αντιληφθεί πόσο πολύ πιστεύω σε αυτό: Οι γονείς οφείλουν να δημιουργούν και να ενισχύουν τις θετικές αναμνήσεις των παιδιών.
Διαβάστε για παράδειγμα τα:
Η δουλειά μας είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να δημιουργήσουν χαρούμενες παιδικές αναμνήσεις που θα τα συντροφεύουν σε όλη τους τη ζωή. Γιατί όταν αργότερα στη ζωή τους θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες, αυτές είναι οι αναμνήσεις στις οποίες θα ανατρέξουν για ανακούφιση, για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις και να προχωρήσουν μπροστά.
Για αυτό και στο post Όταν η μαμά είναι χαρούμενη, όλοι είναι χαρούμενοι, όταν έδινα ιδέες για το πώς να ξαναβρούμε το χαμένο μας κέφι έδινα την συμβουλή:
Ξεφύγετε λίγο από το σήμερα και κάντε κάτι που θα σας επιστρέψει στα παιδικά σας χρόνια. Δείτε ένα παλιό άλμπουμ με τις φωτογραφίες, ξεφυλλίστε τη παλιά σας συλλογή με αυτοκόλλητα, φάτε ένα παγωτό ή ένα υποβρύχιο. Να οι δικές μου 10 αναμνήσεις που με κάνουν να νιώθω και πάλι παιδί.
Μετά την ταινία, η δέσμευσή μου να δημιουργώ χαρούμενες αναμνήσεις για τα παιδιά και να παροτρύνω κι εσάς να κάνετε κι εσείς το ίδιο, δυνάμωσε κι άλλο.
Οι παιδικές αναμνήσεις
Η Amy Poehler που στην ταινία στα Αγγλικά κάνει τη φωνή της Χαράς είπε «Το να έχω συμμετάσχει σε κάτι που αισθάνομαι ότι έχει προσθέσει αξία στον κόσμο, είναι σημαντικό».
Υπερβολικό; Όχι και τόσο. Ο καθένας από εμάς μπορεί να βάλει το πετραδάκι του ώστε να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο και δε χρειάζεται να γίνεις παγκόσμιος ηγέτης προκειμένου να το πετύχεις. Η μητέρα Τερέζα είχε πει «Τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις την παγκόσμια ειρήνη; Πήγαινε σπίτι και αγάπησε την οικογένειά σου».
Εύχομαι ολόψυχα να μπορέσουμε κι εμείς, ο καθένας από το δικό του πόστο να κάνουμε πράγματα που θα προσθέσουν αξία τον κόσμο. Άλλος με το επάγγελμά του, άλλος με το γράψιμό του, άλλος με την προσφορά του, άλλος εκπληρώνοντας οποιοδήποτε δικό του προορισμό στη ζωή. Και άλλος, δημιουργώντας περισσότερες θετικές αναμνήσεις για τα παιδιά του. Αυτό μόνο και μόνο, προσθέτει αξία στον κόσμο.
Photos: Disney/Pixar
