Πως πηγαίναμε παλιά στο Τζάγεζι και στον Πλαταμώνα – Μία διαδρομή με αναμνήσεις από την κοιλάδα των Τεμπών

Έχουν περάσει 8 χρόνια από τον Απρίλιο του 2017 που εγκαινιάστηκαν οι δύο σήραγγες που παρακάμπτουν την κοιλάδα των Τεμπών. Μάλλον τόσα είχα να κάνω και γω τη διαδρομή μέσα από την κοιλάδα, από την παλιά Εθνική Οδό, αυτά τα 10 χιλιόμετρα, τα στριφογυριστά, που ακολουθούν την πορεία του Πηνειού. Για να πάω προς Τζάγεζι – έτσι λέγαν παλιά το Στόμιο, Κόκκινο Νερό, Κουτσουπια και τα λοιπά παράλια. Ήταν σαν να μην είχα ξανακάνει ποτέ στη ζωή μου αυτή τη διαδρομή. Σαν να είχε σβηστεί από τη μνήμη μου. Εντυπωσιάστηκα.

Ενώ το τοπίο σαν φωτογραφικά στιγμιότυπα ήταν πολύ οικείο – τα διόδια, τα μαγαζιά, η πινακίδα για την Πηγή της Αφροδίτης, το παρκινγκ, η κρεμαστή γέφυρα, η Αγία Παρασκευή, ο Πηνειός, οι βράχοι – με εξέπληττε που τα έβλεπα διαδοχικά κατά τη διαδρομή. Ακόμη και η οδική εμπειρία έμοιαζε πρωτόγνωρη, σαν να μην είχα ξαναοδηγήσει εκεί. Ο δρόμος φαινόταν πιο γλυκός, οι στροφές πιο απαλές, όλα πιο ήσυχα. Ίσως αυτό να ήταν το ξένο στοιχείο, η ησυχία. Ή μάλλον καλύτερα η ερημιά. Εγκαταλελειμμένα τα διόδια, κλειστά τα πέριξ μαγαζιά και πρατήρια – έτσι λέγαμε τότε τα βενζινάδικα· ήταν οι Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων (ΣΕΑ) του τότε. Άδειο εντελώς το πάρκινγκ της Αγία Παρασκευής, πολύ πιο μεγάλος ο χώρος χωρίς τους πλανόδιους μικροπωλητές πάνω στο δρόμο και κάτω στο πέρασμα για την κρεμαστή γέφυρα. Ούτε αυτή δεν υπάρχει τώρα. Δεν μου άρεσε ποτέ όλος αυτός ο χαμός, ο συνωστισμός, το μποτιλιάρισμα, η φασαρία, το παζάρι… ήταν κάπως κιτς για τα γούστα μου. Δεν μου άρεσε όμως και αυτό το τίποτα. Ξαφνιάστηκα. Ίσως και να μελαγχόλησα ελάχιστα… αν είναι δυνατόν!

Της Εύης Μποτσαροπούλου

«Από εδώ πηγαίναμε παλιά στον Πλαταμώνα» είπα κάποια στιγμή στον γιο μου που καθόταν δίπλα μου κάνοντας πολλές διαφορετικές σκέψεις ταυτόχρονα. Συγκλίνανε στο πόσο εύκολα ξεχνάμε και μας ρουφά το ρεαλιστικό τοπίο του τώρα και πως ταυτόχρονα σοκάρει η ερημιά. «Το ξέρω» μου λέει «μου το έχει πει και ο μπαμπάς». Φυσικά και δεν θυμόταν τίποτα, έξι στα επτά ήταν όταν έγιναν οι σήραγγες και εγκαινιάστηκαν μετά δόξης και τιμών… επί Τσίπρα· εδώ δεν θυμάται ότι πήγε στο Μέγαρο Μουσικής εκείνη την χρονιά την παλιά εθνική στα Τέμπη θα θυμόταν;

Θα έλεγα πως η συνολική εμπειρία ήταν αυτή του Romantische Straße, μιας ρομαντικής διαδρομής που κάναμε κάποτε μέρος της από το Μόναχο για το κάστρο Neuschwanstein. Μεσαιωνικές πόλεις, λίμνες, στριφογυριστός δρόμος… Όμορφα πολύ, μόνο που αργήσαμε και δεν προλάβαμε ανοιχτό το κάστρο, ούτε το είδαμε καν γιατί είχε άπειρη ομίχλη, και φάγαμε κάτι άθλιο στο μοναδικό τουριστικό εστιατόριο που είχε μείνει ακόμη ανοιχτό. Γυρίσαμε από τον αυτοκινητόδρομο. Από τότε, όποτε διαλέγω ένα παλιό δρόμο αντί του νέου, έτσι το λέω ρομαντισε στρασε… Οι Γερμανοί βέβαια αυτό τον δρόμο που έχει συνολικό μήκος 460 χλμ. και περνάει από 29 τοποθεσίες τον έχουν αναγάγει σε αμιγώς ταξιδιωτικό προορισμό. Εμείς, και κυρίως εμείς -εμείς οι Λαρισαίοι- τον χρησιμοποιούμε για να αποφύγουμε τα διόδια… υπάρχει μια κάποια διαφορά δεν βρίσκετε;

Τέλος πάντων.

Μπήκα στη διαδικασία να θυμηθώ όσα γίνεται περισσότερα από το τότε. Διόδια, πολλές εικόνες από μπλόκα αγροτών, τα εστιατόρια Τέμπτη, Νιαβής, Μακεδονία, Κούριας, τα πρατήρια… Πιο παλιά, την δεκαετία του 1970 υπήρχε και το γνωστό μαγαζί του Σαμαρίδη, ήταν κοσμικό κέντρο – όπως το Travel Stop – είχε και ορχήστρα! Πηγαίνανε οι Λαρισαίοι τότε για διασκέδαση και παρκάρανε τα αυτοκίνητα όχι μπροστά στο μαγαζί αλλά πριν τα διόδια για να μην πληρώσουν. Από τότε κρατάει φαίνεται η συνήθεια… Λοιπόν, στου Σαμαρίδη, που έπαιζε η ορχήστρα του Αντώνη Παλιούγκα, ένα σαββατόβραδο παίχτηκε για πρώτη φορά ο ύμνος της ΑΕΛ στο διάλλειμα του προγράμματος από τον Γιάννη Τσανακά, όπως αναφέρεται σε παλαιότερο άρθρο μου.

Μπήκα επίσης στη διαδικασία να ψάξω πληροφορίες, να διαβάσω την ιστορία για κοιλάδα των Τεμπών και αυτή της Παλιάς Εθνικής Οδού σε αυτό το ύψος.

Βρήκα και ένα βίντεο από μια παλιά εκπομπή της ΕΡΤ που παίχτηκε το 1973… Δείχνει πολλά πλάνα τόσο από την παλιά Εθνική Οδό, όσο και από την κοιλάδα των Τεμπών, τα Αμπελάκια, το χωριό Τέμπη που η ονομασία του επί Τουρκοκρατίας ήταν Μπαμπά από τον Τούρκο στρατηγό Χασάν Μπαμπά που ήταν στην περιοχή και μάλιστα πέθανε εκεί και το οποίο μετά την απελευθέρωση κατοικήθηκε από Αμπελακιώτες αγρότες και κτηνοτρόφους, καθώς και από εμπόρους προερχόμενους από το Ζαγόρι. Το τηλεοπτικό αφιέρωμα κλείνει με πλάνα και πληροφορίες για την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, για το σιδηροδρομικό θαύμα και την κρεμαστή γέφυρα. Κολλημένο στον βράχο, το εκκλησάκι χτίστηκε από τον ΟΣΕ στις αρχές του 20ού αιώνα με χρηματοδότηση των υπαλλήλων του· το ίδιο και η κρεμαστή γέφυρα ανάμεσα στα πλατάνια.