Νεκρώσεις ελάτων στην Ήπειρο: Η κλιματική κρίση και τα φλοιοφάγα έντομα απειλούν τα δάση

Εκτεταμένες νεκρώσεις ελάτων καταγράφονται τα τελευταία δύο χρόνια και στην Ήπειρο, καθώς οι αυξημένες θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ξηρασία εξασθενούν τα δέντρα, καθιστώντας τα εύκολη λεία για φλοιοφάγα έντομα. Το φαινόμενο παρατηρείται κυρίως σε ορεινές περιοχές της Ηπείρου, ενώ δεν περιορίζεται μόνο σε αυτά τα δάση.

Ο Διευθυντής Ερευνών Δασικής Εντομολογίας του ΕΛΓΟ Δήμητρα, Δημήτρης Αβτζής, εξηγεί ότι τα έντομα της οικογένειας Scolytinae εντοπίζουν τα ήδη εξασθενημένα δέντρα και εξαπλώνουν τη ζημιά σε γειτονικά. Το πιο πολυπληθές είδος, Pityokteines curvidens, που προσβάλλει τα έλατα, προκαλεί πλέον προβλήματα με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες.

Τα έλατα της Ηπείρου είναι ιδιαίτερα ευάλωτα καθώς ευδοκιμούν σε δροσερά, πλούσια εδάφη και δεν αντέχουν στις αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών, όπως οι παρατεταμένες ξηρασίες, η έλλειψη χιονιού τον χειμώνα και οι ξαφνικές βροχοπτώσεις που ξεπλένουν το γόνιμο έδαφος. Το αποτέλεσμα είναι η συσσώρευση στρες στα δέντρα και η αυξημένη θνησιμότητα.

Η κατάσταση στα δάση της Ηπείρου δεν αποτελεί μεμονωμένο ελληνικό φαινόμενο. Αντίστοιχα προβλήματα καταγράφονται στην Ιταλία, την Ισπανία και την Τουρκία, κυρίως στις νότιες, θερμότερες περιοχές. Όπως επισημαίνει ο κ. Αβτζής, η αντιμετώπιση απαιτεί συντονισμένη δράση, επιστημονικό σχέδιο και προληπτικά μέτρα.

Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων περιλαμβάνονται:

• Αφαίρεση νεκρής βιομάζας για να περιοριστεί η εξάπλωση των εντόμων.
• Αραίωση πυκνών δασικών συστάδων ώστε να ενισχυθεί η ζωτικότητα των δέντρων.
• Συστηματική παρακολούθηση των πληθυσμών εντόμων σε συνεργασία με τα δασαρχεία.
• Ταχεία αντίδραση σε κάθε προσβολή.

Ο κ. Αβτζής επιμένει ότι η πρόληψη είναι το κλειδί. «Το φυσικό τοπίο της Ηπείρου δεν είναι χαμένο. Αρκεί να δράσουμε έγκαιρα και οργανωμένα», τονίζει.

Η ανάγκη για επανασχεδιασμό της διαχείρισης των δασών καθίσταται επιτακτική, ειδικά για την προστασία των ελατοδασών της Ηπείρου, που αποτελούν σημαντικό οικοσύστημα αλλά και πόλο έλξης για τον τουρισμό και την τοπική οικονομία.