Κτήμα Αλφα: Δύο Έλληνες δημιούργησαν ένα από τα 25 καλύτερα κρασιά σε όλο τον Κόσμο
Συναντάμε τον Άγγελο Ιατρίδη ένα Σάββατο πρωί στο γραφείο του στο Αμύνταιο, στο οινοποιείο του Κτήματος Άλφα. Το μεγάλο παράθυρο έχει θέα στη λίμνη Χειμαδίτιδα, την οποία μόλις ξεσκεπάζει η ομίχλη.
Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο κρασί;
Μεγάλωσα σε μια οικογένεια ζαχαροπλαστών από την Κωνσταντινούπολη. Στο πανεπιστήμιο επέλεξα το μάθημα της οινολογίας, με καθηγητή τον Θεοδόση Σουλή. Ακολούθησαν τέσσερα χρόνια εξερεύνησης στη Γαλλία, όπου απέκτησα μια κουλτούρα αμπελιού και κρασιού τόσο ισχυρή, ώστε έγινε δεύτερος εαυτός μου. Επέλεξα να εργαστώ στο Πολιάκ, δίπλα στο Μπορντό, στο Μαντιράν, στη βάσκικη περιοχή της Γαλλίας, στο τεχνικό τμήμα του Ινστιτούτου Οίνου του Κολμάρ, στη Champagne (Καμπανία) και αλλού.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, φτιάχνουμε μια μικρή εταιρία με μια παρέα φίλων (ο καθένας στο αντικείμενό του) και μεγαλώνουμε μια αρχική ιδέα στο Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης για να μπορέσουμε να την κάνουμε επιχειρηματικό έργο, ώστε μετά καθένας να συνεχίσει τον δρόμο του. Σε αυτή την εταιρία, που υπάρχει και σήμερα, την «Αμπελοοινική», παρείχα υπηρεσίες σε οινοποιεία της Ελλάδας στα οποία έλειπε μια τέτοια ομάδα στήριξης, όπως στον «Κυρ Γιάννη», στην «Τέχνη Αλυπίας», στο «Εύχαρις» κ.ά.
Μπήκα λοιπόν στον κλάδο του κρασιού, αλλά και στο εμπορικό κομμάτι. Ο τρίτης γενιάς αμπελουργός Μάκης Μαυρίδης –πρόεδρος τότε της Ένωσης Αγροτικού Συνεταιρισμού Αμυνταίου– μας κάλεσε για συνεργασία κι έτσι γνωριστήκαμε. Ο Μάκης μου έκανε την πρόταση.
Τότε γεννήθηκε το Κτήμα Άλφα;
Σαν ιδέα, γεννήθηκε το 1993. Και υλοποιήθηκε όταν αγοράστηκαν τα πρώτα σαράντα στρέμματα εδώ, στη περιοχή Αμπέλια της ζώνης του Αμυνταίου. Το 1995 εγκαταστήσαμε τον πρώτο αμπελώνα, το 1997 συγκροτήθηκε η νομική μορφή της εταιρίας και το 2003 είχαμε την πρώτη μας εμπορική παραγωγή, η οποία βγήκε στην αγορά το 2005, με την παλαίωση. Δέκα χρόνια μετά την αρχική ιδέα, δηλαδή.
Όλα τα αμπέλια σας είναι εδώ;
Το Κτήμα Άλφα είναι μια καθετοποιημένη μονάδα, με δικά μας δηλαδή αμπέλια και δικό μας κρασί. Ένα πολύ δύσκολο έργο, επειδή υπάρχει μεγάλη κατάτμηση της γης και των ιδιοκτησιών. Σήμερα έχουμε 2.200 στρέμματα σε μια ακτίνα τεσσάρων χιλιομέτρων, όλα εδώ στο Αμύνταιο. Το πιο δύσκολο σχέδιο εργασίας ήταν η σταδιακή απόκτηση αυτών των στρεμμάτων. Έχουμε πάνω από διακόσιες συμβολαιογραφικές πράξεις. Και, σε κάθε μία από αυτές, υπάρχουν έξι, εφτά ή και οχτώ κληρονόμοι. Tις περισσότερες φορές μαλωμένοι μεταξύ τους κι ο ένας στην Αμερική, ο άλλος στην Αυστραλία, στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα.
Πόσο έχει επηρεάσει την παραγωγή η κλιματική αλλαγή;
Το 2004, στη διημερίδα μας «Ο Χάρτης των Γεύσεων», ο καθηγητής Γκρέγκορι Τζόνσον του Πανεπιστημίου του Όρεγκον προέβλεψε όλα όσα συμβαίνουν σήμερα. Μεγάλες θερμοκρασιακές εντάσεις, όπως φέτος το καλοκαίρι, δημιούργησαν προβλήματα σε παραγωγές νοτιότερα. Αμπελώνες εγκαταλείπονται, ενώ οι παραγωγοί στη Νάουσα, στην Πελοπόννησο ή στη Δράμα δυσκολεύονται. Παγκοσμίως, οι αμπελουργικές εγκαταστάσεις μεταβαίνουν σε υψόμετρο, ώστε να μπορέσει να ισορροπήσει το αμπέλι και να ωριμάσει σωστά το σταφύλι. Όμως τα ακραία φυσικά φαινόμενα που υπάρχουν σε νοτιότερες και θερμότερες περιοχές, εδώ είναι ανύπαρκτα. Αυτό το πλεονέκτημα το εκμεταλλευόμαστε πλήρως.
Άρα η καρδιά του ελληνικού αμπελώνα χτυπά στο Αμύνταιο;
Ίσως είναι η πιο εξελισσόμενη περιοχή στην Ελλάδα και η μόνη που μεγαλώνει τον αμπελώνα της, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης. Αλλού, δυστυχώς, οι αμπελώνες συρρικνώνονται και το σταφύλι εγκαταλείπεται, εξαιτίας των χαμηλών τιμών. Γνώρισα την Ελλάδα παρέχοντας οινολογικές συμβουλές. Βασικό κριτήριο επιλογής του Αμυνταίου είναι το ότι βρισκόμαστε στην πιο βόρεια αμπελοοινική ζώνη της χώρας, όπου η κλιματική αλλαγή φέρνει ισορροπία στη διαδικασία ωρίμανσης του αμπελώνα. Φαίνεται και στην εμπορική αποδοχή των προϊόντων μας. Γι’ αυτό και επιμένουμε να αναπτυσσόμαστε εδώ, μαζί με δώδεκα εξαιρετικούς παραγωγούς. Η ζώνη μεγαλώνει και είναι παράλληλα και μια τουριστική περιοχή, γενναιόδωρη σε ομορφιές, με προορισμούς όπως η Φλώρινα, οι Πρέσπες, η Καστοριά, το Νυμφαίο, το Βίτσι, τα χιονοδρομικά κέντρα Πισωδερίου και Καϊμάκτσαλάν.
Στη συζήτηση μπαίνει ο αμπελουργός και οινοποιός Παναγιώτης Δημόπουλος , ο οποίος από παιδί αναβιώνει τη ζώνη του Αμυνταίου. «Είμαστε πάνω απ’ όλα φίλοι», τονίζει ο κύριος Ιατρίδης.
Οι λίμνες φροντίζουν το σταφύλι;
«Οι λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών μετριάζουν το κλίμα. Όταν υπάρχει ζέστη το καλοκαίρι, ελευθερώνουν δροσιά· κι όταν υπάρχει κρύο, ελευθερώνουν θερμότητα, κρατώντας το σύστημα σε ισορροπία. Τα κρύα βράδια είναι αυτά που χρειάζεται το αμπέλι: σαν τον εργάτη που εργάζεται όλη μέρα και θέλει δροσιά το βράδυ για να ξεκουραστεί. Το Αμύνταιο, το Ξινό Νερό, ο Άγιος Παντελεήμονας αποτελούν την καρδιά του αμπελώνα της περιοχής, όπου ίσα με δύο αιώνες τώρα ευδοκιμεί το ξινόμαυρο», συμπληρώνει ο κύριος Δημόπουλος.
Δηλαδή πρωταγωνιστής εδώ είναι το ξινόμαυρο;
Έχει τις οξύτητες που χρειάζεται. Η οξύτητα είναι σημαντικό στοιχείο, επειδή είναι αυτό που δίνει η φύση στο κρασί για να μπορεί να συντηρηθεί και να εξελιχθεί μακροχρόνια. Μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι ένα από τα βασικά στοιχεία της οξύτητας, το τρυγικό οξύ του σταφυλιού, μένει σταθερό μέσα στον χρόνο λόγω του υψομέτρου της περιοχής και των κλιματικών δεδομένων της.
