“ΜΑΤΣΟΥΚΙ” Εξερευνήστε το χωριό μέσα στο εκθαμβωτικό τοπίο
Είναι ένα από τα τρία βλαχοχώρια των Τζουμέρκων που μιλούν ακόμη την βλάχικη γλώσσα σαν την ελληνική (τα άλλα δύο είναι το Συρράκο και οι Καλαρρύτες). Απομακρυσμένο και δυσπρόστιτο είναι χτισμένο στις δυτικές πλαγιές της Κακαρδίτσας (2429μ.)της ψηλότερης κορυφής των ΒΑ Τζουμέρκων και περιβάλλεται και απο άλλες ψηλές κορυφές όπως ο Καταρραχιάς (2280μ.) και τα Κριθάρια (2200μ.),που σχηματίζουν απότομες πλαγιές και χαράδρες μέσα στις οποίες τρέχουν τα ρέματα απο τα νερά που κατεβαίνουν απο τα βουνά.Το Ματσούκι στα 1100 μ. υψόμετρο ανήκει διοικητικά στα Ιωάννινα και απέχει 85 χλμ. από αυτά. 
Η πρόσβαση στο Ματσούκι από το χωριό Χριστοί γίνεται μέσα σε ένα εκπληκτικό τοπίο. Πλησιάζοντας προς στο χωριό θα περάσετε την άγρια χαράδρα διασχίζοντας την μακριά στρατιωτική γέφυρα τύπου Βailey μήκους 51μέτρων. Μέχρι πριν κάποια χρόνια η γεφύρωση της χαράδρας με πλάτος στο μικρότερο σημείο της 48 μ. και βάθος 44 μ. ήταν αδύνατη με αποτέλεσμα την απομόνωση και ερήμωση του χωριού. Τ
ον χειμώνα του 1981 ο στρατός τοποθέτησε πεζογέφυρα τύπου Bailey και στη συνέχεια τον Αύγουστο του 1985 ανοίχτηκε ο δρόμος μέχρι το χωριό και τοποθετήθηκε η γέφυρα που υπάρχει σήμερα, ενώ λίγες δεκάδες μέτρα υπάρχει και μία δεύτερη τσιμεντένια.
Ο δρόμος αριστερά οδηγεί στους Καλαρρύτες και δεξιά μέσα απο μια εκπληκτικής ομορφιάς διαδρομή ανάμεσα σε φαράγγια, απόκρημνες πλαγιές και πυκνόφυτα δάση φθάνει στην Ανθούσα και στα χωριά του Ασπροποτάμου στη Θεσσαλία. Ο αυχένας του Μπάρου ένα απο τα τρία προσβάσιμα ορεινά περάσματα απο την Θεσσαλία στην Ήπειρο. Στο σημείο όπου συναντιούνται τα βουνά Κακαρδίτσα και Περιστέρι και σε υψόμετρο 1905μ. βρίσκεται ένα απο τα πιο δύσκολα περάσματα της Πίνδου γνωστό για τις χιονοθύελλες που ξεσπούν ξαφνικά ακόμη και την άνοιξη . Εδώ βρίσκονταν μέχρι το 1912 τα ελληνοτουρκικά σύνορα. 
Η ορεινή διάβαση του Μπάρου ήταν γνωστή απο πολλούς αιώνες πριν στα καραβάνια των αγωγιατών που μετέφεραν ανθρώπους και εμπορεύματα, αλλά και στους τσελιγκάδες της Πίνδου που ανέβαζαν κάθε καλοκαίρι τα κοπάδια τους απο τα χειμαδιά της Θεσσαλίας ψηλά στα αλπικά λιβάδια της Πίνδου για ελεύθερη βοσκή. Επιπλέον αποτελούσε στρατηγικό σημείο και η κατοχή του ήταν απαραίτητη για την διακίνηση του στρατού απο την Ήπειρο στη Θεσσαλία και αντίστροφα. Εκείνη την εποχή τα χωριά της περιοχής έσφυζαν απο ζωή! Αργότερα ο Εμφύλιος πόλεμος και οι νέες συνθήκες ζωής είχαν σαν αποτέλεσμα να ερημώσει η περιοχή και το ορεινό πέρασμα του Μπάρου να περάσει σε αχρηστία και να ξεχαστεί.
Εδω και πολλά χρόνια ξεκίνησαν έργα διάνοιξης και ασφαλτόστρωσης του δρόμου και το 2013 παραδόθηκε ασφαλτοστρωμένο και το τελευταίο τμήμα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΝΗ ΒΥΛΙΖΑΣ
Βρίσκεται κοντά στο Ματσούκι σε ένα στενόμακρο σιάδι (τμήμα εδάφους οριζόντιο, επίπεδο και ομαλό) στην πλαγιά του βουνού Κριθάρια πάνω απο το Ματσουκιώτικο Ρέμα σε υψόμετρο 1050μ. και σε ένα τοπίο ιδιαίτερα άγριο όσο και γραφικό πάνω απο γκρεμό και με θέα στη χαράδρα όπου σμίγουν οι τρεις παραπόταμοι του Άραχθου. 
Η λέξη Βύλιζα προέρχεται από την λατινική λέξη vigilo που σημαίνει «φύλακας, άγρυπνος». Στα βλάχικα η αντίστοιχη λέξη είναι (α)βέγκλιου. Άλλωστε η θέση της και η φρουριακή της κατασκευή με τις πολεμίστρες δικαιολογεί απόλυτα την ονομασία αυτή.
