Εκδηλώσεις τιμής της Παναγίας Σουμελά στο Ριζαριό

ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΡΙΖΑΡΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

πρωτ. Αθανασίου Πολ. Τύμπα, Θεολόγου – Μουσικού.

Εδώ και τέσσερα χρόνια στην ενορία Αγίου Χαραλάμπους στο Ριζαριό βρίσκεται και τιμάται αντίγραφο της εικόνος της Παναγίας Σουμελά. Έστι λοιπόν και φέτος θα γίνουν θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε για τα εθνικά μας θέματα θα ήταν εγκληματικό για την ιστορική μας αυτοσυνειδησία να λησμονήσουμε των ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου από την πατρίδα τους μετά από 3000 χιλιάδες χρόνια.

Στον Πόντο υπήρχαν 1.130 ναοί, 22 μοναστήρια, 1.650 παρεκκλήσια και 1.460 κληρικοί οι οποίοι μοχθούσαν μαζί με τους δασκάλους για την διατήρηση και καλλιέργεια του εθνικού και θρησκευτικού φρονήματος έχοντας την αμέριστη συμπαράσταση από τα μοναστήρια Παναγία Σουμελά, Παναγία Γουμερά, Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα και Αγίου Ιωάννου του Βαζελώνος. Η παρουσία του Ελληνισμού στον Πόντο χρονολογείται από τον 8ο π.Χ. αιώνα.

Άξιο θαυμασμού στον Πόντο είναι το μεγάλο πνευματικό, εθνικό και κοινωνικό έργο της Ιεράς Μονής Σουμελά ιδιαίτερα μετά την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας το 1561. Η Παναγιά γίνεται το σύμβολο και η ελπίδα των Ελληνoποντίων που καταφεύγουν στην προστασία της. Βρίσκουν τη δύναμη να αγωνιστούν ενάντια στις τουρκικές διώξεις, στα βασανιστήρια και τους εξισλαμισμούς. Τα τελευταία χρόνια πριν την ανταλλαγή η Παναγιά τους βοηθά να σηκώσουν το βαρύ σταυρό της εξόντωσης από τουρκικό κράτος που με την τακτική της γενοκτονίας σκότωσε 353.000 Έλληνες του Πόντου.

H θαυματουργή εικόνα της Παναγίας σύμφωνα με την παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι έργο του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Λουκά. Το όνομά της προέρχεται από το ποντιακό σου, που σημαίνει «εις του» και το όρος Μελά. Ο μαθητής του αποστόλου Λουκά Ανανίας τοποθέτησε την εικόνα σε περικαλλή ναό στην Αθήνα γι’ αυτό στην αρχή ονομάστηκε Αθηνιώτισσα.

Το 386μ.Χ. οι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Παναγίας, ακολούθησαν την πορεία της εικόνας που πέταξε ως τον Πόντο. Με τον ξεριζωμό το εικόνισμα της Παναγίας θάφτηκε από τους τελευταίους μοναχούς σε κρύπτη στο μοναστήρι. Δέκα χρόνια αργότερα ο μητροπολίτη Ξάνθης Πολύκαρπος Ψωμιάδης και ο υπουργός Λεωνίδας Ιασονίδης ζήτησαν τη μεσολάβηση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου για την απελευθέρωση της εικόνας. Μετά την έγκριση του αιτήματος από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Ινονού, πήγε στον Πόντο ο αρχιμ. Αμβρόσιος, από τους τελευταίους μοναχούς της μονής, και ύστερα από αγωνιώδεις προσπάθειες βρήκε την εικόνα και τον πολύτιμο σταυρό με το τίμιο ξύλο που είχε δωρίσει στο μοναστήρι ο αυτοκράτορας της Τραπεζούντας Εμμανουήλ Γ΄ ο Κομνηνός.

Η εικόνα παρέμεινε για είκοσι χρόνια λησμονημένη στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών. Το 1951 ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη το σωματείο Παναγία Σουμελά με πρωτεργάτη τον γιατρό Φίλωνα Κτενίδη από την Κρωμνή του Πόντου και τον Αύγουστο του 1952 η εικόνα της Παναγίας ενθρονίστηκε με επισημότητα στον ναό που χτίστηκε στο όρος Βέρμιο σε περιοχή που παραχώρησε η κοινότητα της Καστανιάς.

Το Σάββατο λοιπόν 18 Μαΐου και ώρα 6 το απόγευμα στο Ριζαριό Τρικάλων θα γίνει Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός Χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τρίκκης καί Σταγών κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ. Εν συνεχεία Ιερά Λιτανεία της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας «Σουμελά» με αρτοκλασία, Θείο Κήρυγμα στην Πλατεία της συνοικίας και το ύψωμα.

Μετά το πέρας θα ακολουθήσει στον ίδιο χώρο εκδήλωση, προς τιμήν της Παναγίας, από τα χορευτικά τμήματα της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων και Μικρασιατών Ν. Τρικάλων με τη συνοδεία παραδοσιακής ορχήστρας και χορωδίας. Ας βρεθούμε όλοι εκεί για να τιμήσουμε την Παναγιά μας αλλά και την ιστορία μας.

Φωτό Δημ.Καραγιάννης